Skierbieszowski Park Krajobrazowy

Położony we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej, Skierbieszowski Park Krajobrazowy utworzono w 1995 roku na powierzchni 35 488 ha (wraz z otuliną – 47 967 ha). Park położony jest na niezwykle zróżnicowanym geologicznie terenie. Obok krajobrazu wyżynnego, mającego miejscami charakter podgórski, istnieją również doliny rzeczne Wolicy. Woda, spływająca po niewysokich pagórkach (około 300 m n.p.m.) pokrytych lessem, stworzyła malownicze wąwozy.

Roślinność

21% powierzchni Parku zajmują lasy, w których przeważa buk osiągający wysokość 30 metrów. Lasy nie tworzą zwartych kompleksów, ale „wyspy” porozrzucane pośród pól uprawnych. Typowymi roślinami występującymi w runie leśnym są mrzanka wodna, gajowiec żółty, dąbrówka rozłogowa, gwiazdnica wielkokwiatowa, kopytnik pospolity, zawilec gajowy, turzyca orzęsiona czy żywiec gruczołowaty. Murawy kserotermiczne, związane z podłożem lessowym, można spotkać na stromych, nasłonecznionych zboczach. Występują w nich gatunki typowe dla Morza Czarnego i Bałkanów. Murawy te wykształciły się w formie paru zespołów roślinnych, związanych ze specyficznymi warunkami glebowymi oraz mikroklimatycznymi. Towarzyszą im grupy zaroślowe, w których występują przede wszystkim pluskwice europejskie, powojniki proste, naparstnice zwyczajne czy miłki wiosenne. Na łąkach można spotkać chronione storczyki plamiste i krwiste oraz kruszczyki błotne. Na terenie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego rośnie ponad 145 gatunków roślin naczyniowych, z których cztery zostały wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (róża francuska, wiśnia karłowata, kasaciec bezlistny, turzyca delikatna).

Świat zwierzęcy

Najczęściej spotykanymi gatunkami ptaków są myszołowy, błotniaki i płomykówki. Rzadszymi okazami są muchołówki małe i białoszyje, a także dzięcioły średnie. Ptactwo wodne reprezentują perkozy rdzawoszyje, perkoziki, bąki, błotniaki stawowe, rybitwy czarne czy dziwonie. Pola zamieszkują dudki, przepiórki, pójdźki, sowy uszate, dzięcioły białoszyje oraz bociany. Niekiedy można natknąć się na żółwia błotnego, żabę jeziorkową, trawną oraz moczarową, traszkę zwyczajną, kumaka nizinnego, ropuchę szarą i zieloną, padalca, jaszczurkę zwinkę oraz żyworodną, a także zaskrońca. Ssaki są reprezentowane przez jeża wschodniego, ryjówkę aksamitkę, wiewiórkę pospolitą, chomika europejskiego, gronostaja, łasicę, bobra europejskiego i wydrę.

Ochrona przyrody

Na terenie Parku istnieje kilka rezerwatów. W rezerwacie stepowym Broczówka chroni się rzadko występujące i ciepłolubne gatunki roślin, m.in. kosaciec bezlistny, wisienka karłowata, wężymord stepowy, miłek wiosenny, zawilec wielkokwiatowy czy kilka gatunków turzyc. Rezerwat krajobrazowo-leśny Głęboka Dolina chroni rośliny runa, takie jak paprotnik kolczysty, przetacznik górski, parzydło leśne, bluszcz pospolity i gnieźnik leśny. Na terenie i w pobliżu Parku istnieje 14 pomników przyrody. Najczęściej są to bardzo stare i wielkie drzewa – lipy, jesiony, dęby, buki. Obwód lipy drobnolistnej w parku w Hajownikach wynosi 490 cm.

Zabytki kultury

W miejscowości Kraśniczyn można oglądać zbudowany w 1917 roku zajazd. W Starej Wsi znajduje się cerkiew greko-katolicka z 1900 roku. Ciekawy jest również kościół w Surhowie wybudowany na przełomie XVI i XVII wieku, zespół pałacowo-parkowy w Orłowie czy ruiny pałacu w Stryjowie. W Łaziskach w XIX wieku powstał park widokowy związany ze wzgórzem cerkiewnym. Znajdują się w nim dworek, gorzelnia, kaplica, stodoły i spichlerze z XX wieku.

Park można zwiedzać z grzbietu konia lub na rowerze. Stawy i rzeki kuszą amatorów wędkarstwa, a jesienne lasy grzybiarzy.