Wzgórze 330 - HREBCIANKA

Rok 1939. 3 Maja.

Józef Stalin mianuje Wiaczesława Mołotowa nowym ministrem do spraw zagranicznych. Wspólne poglądy na rozstrzygnięcie nadchodzącego, światowego konfliktu oraz zażyłe relacje polityczne, rozpoczęły dążenia Związku Radzieckiego do ustanowienia sojuszu z III Rzeszą. Dzieje się to już 23 sierpnia. Mołotow w imieniu premiera ZSRR podpisuje w Moskwie wraz z Joachimem von Ribbentrop "Pakt o Granicach i Nieagresji" który w rzeczywistości był planem podziału krajów wschodniej europy, Finlandii, Polski, Litwy, Łotwy Estonii i Rumunii, pomiędzy dwa totalitarne mocarstwa. Mimo że ów sojusz przetrwał jedynie kilka miesięcy to jego skutki, zdeterminowały życia setek tysięcy ludzi zaangażowanych terytorialnie w Pakt Ribbentrop-Mołotow oraz milionów na całym świecie wybuchem II Wojny Światowej, która była tego paktu bezpośrednim następstwem.

Historia Roztocza

W okresie średniowiecza na terenie Roztocza zamieszkiwali Lędzianie. Ówcześnie Roztocze zlokalizowane było na pograniczu Małopolski oraz Rusi. Wchodziło w skład obszaru Grodów Czerwieńskich (nazwa ziem stanowiących w X i XI wieku przedmiot rywalizacji polsko-ruskiej).

W kolejnych latach, w wyniku prowadzonych walk, spora jego część znalazła się na terytorium Rusi. Stało się to około XI wieku. Mieszkańcy zostali wysiedleni przez Jarosława Mądrego, a część z nich zintegrowała się z nowymi Panami tych ziem.

Roztocze było w tamtym okresie słabo zaludnione. Głównie z powodu gęstych lasów oraz peryferyjnego położenia. Stopniowy napływ osadników, głównie z regionów Małopolski, Lubelszczyzny i Mazowsza, nastąpił po przyłączeniu Rusi Czerwonej przez Kazimierza Wielkiego.

W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Roztocze znajdowało się w granicach województw: lubelskiego, bełskiego i ruskiego. Podobnie jak dziś, zamieszkiwane było wtedy przez Polaków (w części zachodniej) oraz Ukraińców (na wschodzie). Co ciekawe, w większych miejscowościach liczni byli Żydzi a nawet Niemcy, Włosi i Ormianie.

Ciągłe najazdy tatarskie hamowały jednak skutecznie rozwój regionu przez długie lata.

Kiedy przyszły czasy rozbiorów roztoczańska kraina znalazła się w granicach Austrii (Królestwo Galicji i Lodomerii). A w 1809 r. północną jego część włączono do Księstwa Warszawskiego, a następnie Królestwa Polskiego w ramach Cesarstwa Rosyjskiego. Roztocze stało się idealną bazą oddziałów partyzanckich podczas powstania styczniowego.

Kiedy Polska odzyskała niepodległość w 1918 r., Roztocze znalazło się na terenie województw lubelskiego oraz lwowskiego.

Największe bitwy miały tu miejsce jednak podczas II Wojny Światowej. W kampanii wrześniowej wojska niemieckie rozbijały tutaj zmierzające w stronę Lwowa oddziały. Największa z rozegranych bitew miała miejsce pod Tomaszowem Lubelskim. Przez Roztocze przebiegała później tzw. Linia Mołotowa.

Wtedy też po raz kolejny lasy roztoczańskie dały schronienie oddziałom partyzanckim, które zacięcie utrudniały Niemcom wszelkie działania.

Podczas okupacji, w Bełżcu, Niemcy utworzyli obóz zagłady, w którym zginęły w męczarniach tysiące ludzi różnych narodowości, głównie Żydów.

Ostatecznie Roztocze podzielono między Polskę a ZSRR. W latach 1944-1947 usunięto z polskiej części ludność ukraińską (przesiedlenia do ZSRR, później Akcja Wisła), a polską z ukraińskiej (Wysiedlenie Polaków ze Lwowa).

Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim

Jest druga połowa września 1939 roku. Resztki polskich oddziałów wycofują się pod naporem lepiej wyposażonej armii niemieckiej, która nacierała z ogromną siłą. Uchodzący żołnierze mają rozkaz cofania się na Bełżec, stamtąd przez Rawę Ruską i Lwów aż do granicy z Rumunią. Zadanie to nie jest łatwe. Na każdym niemal kilometrze walczyć muszą z wrogimi oddziałami.

Zdjęcia pobrane z http://www.historycy.org/bez_grafik/index.php/t15554.html.

W dniach 17-20 września 1939 skoncentrowane siły oddziałów polskich podjęły walkę z okupantem, stawiając wszystko na jedną kartę. Początkowo udało się im nawet zdobyć Tomaszów Lubelski, co uznać trzeba za niebywały wręcz sukces, możliwy dzięki udziałowi wojsk pancernych. Niestety zdecydowana przewaga liczebna wroga oraz braki w zaopatrzeniu sprawiły, że musieli oni porzucić zdobytą ciężko ziemię.

Niemiecki Obóz Zagłady w Bełżcu

Niemiecki Obóz Zagłady w Bełżcu - Sonderkommando Belzec der Waffen-SS, Belzec – pod taką nazwą funkcjonował od marca do grudnia 1942 roku niemiecki obóz zagłady. Obóz ten zlokalizowany był na południe od wsi Bełżec, nieopodal linii kolejowej Lublin-Lwów.