Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim

Jest druga połowa września 1939 roku. Resztki polskich oddziałów wycofują się pod naporem lepiej wyposażonej armii niemieckiej, która nacierała z ogromną siłą. Uchodzący żołnierze mają rozkaz cofania się na Bełżec, stamtąd przez Rawę Ruską i Lwów aż do granicy z Rumunią. Zadanie to nie jest łatwe. Na każdym niemal kilometrze walczyć muszą z wrogimi oddziałami.

Zdjęcia pobrane z http://www.historycy.org/bez_grafik/index.php/t15554.html.

W dniach 17-20 września 1939 skoncentrowane siły oddziałów polskich podjęły walkę z okupantem, stawiając wszystko na jedną kartę. Początkowo udało się im nawet zdobyć Tomaszów Lubelski, co uznać trzeba za niebywały wręcz sukces, możliwy dzięki udziałowi wojsk pancernych. Niestety zdecydowana przewaga liczebna wroga oraz braki w zaopatrzeniu sprawiły, że musieli oni porzucić zdobytą ciężko ziemię.

Właśnie te działania nazywane są przez historyków pierwszą bitwą pod Tomaszowem. W jej rezultacie Armii Lublin zmuszona była ostatecznie do kapitulacji, a do niewoli dostało się około 20 000 polskich żołnierzy.

Pierwsza bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
Polska III Rzesza
929 zabitych,
1174 rannych,
36 czołgów
870 zabitych,
720 rannych

Historycy podają także jako drugą bitwę pod Tomaszowem Lubelskim, działania prowadzone w tym rejonie w dniach 22-27 września 1939. Wojska Frontu Północnego próbowały przedrzeć się z Hrubieszowa w kierunku Tomaszowa. Po drodze oddziały zdobywały takie miejscowości jak Tyszowce, Komarów, Łaszczów, Rachanie, a także Wożuczyn. Działania wojenne prowadzone były nie tylko w okolicach Tomaszowa, ale również Krasnobrodu. Tam też oddziały polskie ostatecznie skapitulowały.

Druga bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
Polska III Rzesza
1023 zabitych,
997 rannych
886 zabitych,
700 rannych

Obydwie bitwy zakończyły się zwycięstwem Niemców. Gdyby jednak choć części oddziałów udało się przedostać do Rumunii, mogły brać później udział w dalszych walkach. Polskie plany znacznie skomplikowało jednak wkroczenie Armii Czerwonej.